Vorige week donderdag mochten Joost Vos en ik over Rijker Verantwoorden spreken voor een groep schoolleiders in het kader van de verkorte opleiding Educational Leadership. De schoolleiders waren afkomstig uit het Primair, Voortgezet, Middelbaar Beroeps- en Hoger Onderwijs. Een mooie afvaardiging uit het onderwijs dus! Joost nam hen mee door het ontstaan en de basis van Rijker Verantwoorden, waarna ik mijn eerdere bevindingen in relatie tot de verschillende ‘Staten’ mocht delen. In een korte presentatie had ik voorbeelden uit de Staat van het Onderwijs, de Schoolleider, Ouder en Samenwerkingsverbanden verzameld, om hier vervolgens over in gesprek te gaan.
Een belangrijke vraag die al snel naar boven kwam was hoe wij ‘verantwoording’ definiëren. Het dominante beeld over verantwoording is dat dit met name achteraf plaats vindt en hoofdzakelijk betrekking heeft op prestaties waar men vervolgens op beoordeeld kan worden. Verantwoording is wat ons betreft breder. Het gaat erover dat je aan verschillende stakeholders laat zien wat je doet en waarom je dit doet, zowel voor, tijdens als achteraf. Laten zien dat je goed werk levert gaat niet alleen om het realiseren van doelen maar ook over leren en mobiliseren. Deze drie onderdelen van verantwoording (realiseren, leren en mobiliseren) dragen uiteindelijk bij aan het legitimeren waarmee je bezig bent.
In de dialoog kwam naar voren dat vooral het mobiliseren onderbelicht is in het onderwijs. Een onderdeel dat behalve een andere aanpak ook vraagt om lef. Het lef om te communiceren wat je doet met als doel beweging te creëren zonder dat het vooraf duidelijk is wie er in beweging komt en welke invloed dit heeft. Daarnaast vraagt dit om vertrouwen in de dingen die je doet. Gezamenlijk concludeerden wij dat deze beweging een belangrijke bijdrage kan leveren aan het onderwijs. Rijker Verantwoorden is een methode om de huidige én nieuwe vormen van verantwoording in kaart te brengen om deze vervolgens bewust in te zetten. Het biedt een overzicht over de rijke communicatie met alle stakeholders. Dit zorgt ervoor dat zichtbaar wordt dat de school actief bezig is haar schoolvisie te realiseren en zo bijdraagt aan goed onderwijs.
Er zijn al tal van voorbeelden van rijkere verantwoording te vinden in de onderwijspraktijk. Een infographic waarin het aantal leerlingen, de samenstelling en de verhouding tussen onderwijsniveaus wordt weergegeven. Interviews met betrokkenen, zoals docenten, leerlingen en ouders. Een succesverhaal of juist een leerervaring. Of wellicht een vlog waarin een docent de kijker meeneemt tijdens een werkdag. Ik ben nieuwsgierig welke voorbeelden van rijk verantwoorden u heeft?
